Kaynakça Nedir?
Kaynakça, bir tez, makale veya projede yararlanılan eserlerin listesidir. Bir çalışmanın arka planını aydınlatmak, güvenilir bilgi sunmak ve akademik şeffaflığı sağlamak adına hayati bir öneme sahiptir. Kaynakça, mobilyaların bir evin görünümünü tamamlaması gibi, akademik çalışmaların değerini de artırır. Ancak kaynakça oluşturmadan önce, hangi kaynakların kullanılacağını belirlemek ve bu kaynakların doğru bir şekilde listelemek gerekmektedir. Bu, araştırmanızı daha zengin hale getirecek ve güvenilirliğini artıracaktır.
Kaynakça oluştururken, sadece kullanılan kaynakları değil, aynı zamanda bu kaynakların nasıl kullanıldığını ve hangi bağlamda değerlendirildiğini de göz önünde bulundurmalısınız. Aksi takdirde, eksik veya hatalı bir kaynakça, çalışmanızın güvenilirliğini tehlikeye atabilir. Bu nedenle, kaynakça yazma sürecine başlamadan önce akademik yazım standartlarını öğrenmek önemlidir.
Bunun yanı sıra, farklı akademik disiplinler için farklı kaynakça yazım kuralları bulunduğundan, hangi formatta kaynakça yazmanız gerektiğine karar vermeniz de önemlidir. Örneğin, sosyal bilimlerde genellikle APA formatı, edebiyat ve sanat alanlarında ise MLA formatı tercih edilir. Bu yazıda, özellikle kitap kaynakçası nasıl yazılır sorusuna odaklanacağız.
Kitap Kaynakçası Yazım Kuralları
Bir kitap kaynakçası oluştururken dikkat etmeniz gereken bazı temel kurallar bulunmaktadır. İlk olarak, yazarın adıyla başlayarak, eserin adı, yayın evi, basım yeri ve yıl gibi bilgilerin sırasını doğru bir şekilde takip etmelisiniz. Türk Dili ve Edebiyatı gibi disiplinlerde, yazım kurallarının titizlikle uygulanması gerektiği unutulmamalıdır. Her bilginin sırasını ve formatını doğru bir şekilde takip etmek, kaynakçanın akademik standardsal kalitesini artırır.
Bir kitap referansı yazarken şu formatı kullanmalısınız:
Yazarın Soyadı, Adının Baş Harfi. (Yayın Yılı). Eserin Başlığı. Yayıncı.
Örneğin:
Öztürk, M. (2020). Türk Edebiyatında Modernleşme. İletişim Yayınları.
Yazarken dikkat edilmesi gereken bir diğer önemli nokta ise, yazım tarzını tutarlı bir şekilde sürdürmektir. Eğer birden fazla kitap kaynağı ekleyecekseniz, hepsinin aynı formatta yazıldığından emin olmalısınız. Bu, çalışmanızın profesyonel bir görünüm kazanmasına yardımcı olacaktır.
Kaynakçada Yazar Bilgisi
Kitap kaynakçasında yazar bilgileri, kaynakçanın en önemli parçalarından biridir. Yazarın adı, çalışmanın kimin tarafından yapıldığını göstermekle birlikte, aynı zamanda bu eserin güvenilirliği hakkında bilgi de sağlar. Yazar bilgilerini yazarken, yazarın soyadını önce yazarak, ardından adının baş harfini eklemelisiniz. Eğer eserde birden fazla yazar varsa, tüm yazarların isimlerini belirtmeli ve son yazarın isminin önüne Türkçede “ve”, İngilizcede “&” ibaresi eklemelisiniz.
Örneğin, iki yazarın olduğu bir kitap követin:
Yazar, A. & Yazar, B. (Yayın Yılı). Eserin Başlığı. Yayıncı.
Ayrıca, üç veya daha fazla yazar olduğunda, ilk yazarın soyadını yazıp, “vd.” ya da “et al.” ifadesini eklemek gereklidir.
Örneğin:
Yazar, A. vd. (Yayın Yılı). Eserin Başlığı. Yayıncı.
Bu kurallara dikkat ederek, eserinizdeki kaynakları daha akıcı ve anlaşılır hale getirebilirsiniz. Böylece, okuyucunun hangi esere hangi yazarın katkıda bulunduğunu kolayca anlayabilmesini sağlarsınız.
Yayın Bilgisi ve Yayıncı
Kaynakça yazarken, yayıncı bilgisini de doğru bir şekilde belirtmek gerekmektedir. Yayıncı, eserin kim tarafından yayımlandığını gösterir ve genellikle yazarın adı ile eserin başlığı arasında yer alır. Yayıncı bilgisi, eserin güvenilirliği hakkında ipucu verir. Yayıncı bilgilerini yazarken, yayıncının tam ismini ve gerektiğinde kısaltmalarını kullanmalısınız.
Yayımlanan kitabın hangi şehirde basıldığının belirtilmesi de önemlidir. Bu bilgi, eserin yayınlandığı yerin akademik veya ticari bir değeri olduğunu gösterir. Genellikle basım yeri, yayıncıdan sonra belirtilir. Örnek:
Öztürk, M. (2020). Türk Edebiyatında Modernleşme. İletişim Yayınları, İstanbul.
Ayrıca, bir eserin basım tarihi de, o eserin ne kadar güncel olduğunu gösterir. Güncel kaynakların kullanılması, araştırmanın geçerliliğini artırır. Bu nedenle, yayın yılı bilgisine dikkat ederek, eski yayınlar yerine güncel eserleri tercih etmelisiniz.
Kaynak Gösterme Yöntemleri
Farklı akademik disiplinler, kaynak gösterme yöntemleri açısından farklılıklar arz edebilir. Örneğin, APA ve MLA yöntemleri, kitap kaynakçası yazımında sıkça kullanılan iki yaygın formattır. APA, sosyal bilimlerde daha yaygınken, MLA daha çok beşeri bilimler ve hümaniteler alanında tercih edilir. Bu nedenle, hangi alanda çalıştığınızı ve hangi yöntemi kullanmanız gerektiğini bilmelisiniz.
APA formatında genel olarak, yazar ilk soyadı yazılır, ardından adının baş harfi ve ardından yılı takip eder. Bu format, kitap kaynakçaları için aşağıdaki gibi görünür:
Yazar, A. (Yayın Yılı). Eser Başlığı. Yayıncı.
MLA formatı ise, daha çok yere göre yazım kuralları kullanılmasını yansıtır. Bu yöntemde, yazar adı, eserin adı ve yayıncı bilgileri sırayla belirtilir, ancak tarih genellikle sona eklenir. Gerekirse sayfa numaraları da eklenebilir.
Kaynakça Oluştururken Dikkat Edilmesi Gerekenler
Bir kaynakça oluştururken dikkat edilmesi gereken en önemli unsurlardan biri, alıntıların nereden yapıldığını doğru bir şekilde belirtmektir. Alıntılarınızı yaparken, kaynaklarınızı doğru bir şekilde istinaden, belirtilen formatlara uyularak düzenlenmelidir. Bu, intihal gibi etik sorunların önüne geçmek açısından büyük bir önem taşır.
Ayrıca, kaynakça oluşturma işlemini çalışmanızın başlangıcında yapmaya özen gösterin. Çünkü kaynaklarınızı baştan belirlemek, daha sonrasında zaman kaybetmeden, hızlı bir şekilde çalışmanızı tamamlamanızı sağlar. Sistematik olarak kaynakçanızı düzenlerken, tüm kaynakları tek bir dosya ya da belgeda toplayarak, gerektiğinde kolayca erişebilir hale getirin.
Özellikle akademik yazılarda kaynakça yazımına gereken önemi vermek, çalışmanızın kalitesini ve değerini artırır. Özgün, geçerli ve güvenilir kaynaklarla desteklenen bir yazı, okuyucular üzerinde olumlu bir izlenim bırakır ve akademik kariyerinizde sizlere avantaj sunar.